CECHY MAKROSKOPOWE
 Owocnik we wczesnej fazie dojrzałości
|
Owocniki kuliste lub owalne, czasem o nieregularnych kształtach. Zawsze z wieloma kanałami i wewnętrznymi fałdami, 1-3 cm średnicy. Powierzchnia owocnika matowa, szorstka, za młodu żółtawa, kremowa, żółto-czerwona, do intensywnie czerwonej lub czerwono-brązowej w okresie pełnej dojrzałości. Gleba na przekroju labiryntowata z przenikającymi się fałdami i pustymi komorami wewnątrz owocnika. Fałdy i wnętrza komór wysłane warstwą hymenialną - zawsze nieco jaśniejszą. Brak charakterystycznego smaku i zapachu
|
CECHY MIKROSKOPOWE
 Zarodniki w worku
|
Zewnętrzna warstwa perydium pseudoparenchymatyczna, zbudowana z 3-6 warstw grubościennych, zabarwionych na żółto-brązowo komórek o średnicy 10-15 μm. Czasem można zaobserwować pojedyncze, bardzo duże komórki do 25-30 μm. Głębsze warstwy perydium zbudowane z ciasno splecionych, hialinowych strzępek o średnicy 3-7 μm. Powierzchnia fałd wewnętrznych zbudowana z grubościennych septowanych strzępek o średnicy 3-10 μm. Skrajne segmenty strzępek wystają nad powierzchnię perydium, przyjmując formę pseudodermatocystyd. W okolicach ujść komór wewnętrznych i fałd perydium można zaobserwować niejednorodne sekcje pseudoparenchymatyczne. Worki owalne, wydłużone, czasem gruszkowate. Średnia wielkość worków 150-200 x 40-90 μm. Worki zawsze 8-zarodnikowe, zdecydowana przewaga worków z zarodnikami ułożonymi w dwóch rzędach. Parafizy długie, cylindryczne, septowane, obłe na szczycie, 190-230 x 4-8 μm. Zarodniki kuliste o średniej wielkości 25-35 μm, początkowo hialinowe, potem żółto-czerwone, czerwono-brązowe w fazie pełnej dojrzałości. Zarodniki pokryte obłymi, nieregularnie rozmieszczonymi, dużymi brodawkami do 5 μm wysokości i otoczone grubym ciemnobrązowym egzosporium 3-7 μm.
|
 |
 |
Palisadowy układ worków |
Perydium zewnętrzne |
Powierzchnia fałd wewnętrznych |
|
SIEDLISKO
|
Hydnotrya tulasnei nie ma szczególnych wymagań siedliskowych. Wyrasta we wszelkich typach gleb o zarówno kwaśnym jak i zasadowym pH. Mikoryzuje przede wszystkim z Fagus sylvatica ale również z innymi drzewami liściastymi. Wyrasta bardzo płytko, na granicy gleby i liściastej ściółki, bardzo często semihypogeicznie – ale zawsze w miejscach pozbawionych roślinności zielnej. Owocniki pojawiają się bardzo wcześnie bo już w kwietniu, maju ale dojrzałość osiągają na przełomie lata i jesieni. Częściej znajdowana na obrzeżach, na ścieżkach, drogach i polanach niż w głębi lasu.
|
WYSTĘPOWANIE
|
Hydnotrya tulasnei jest gatunkiem pospolitym, często występującym i często znajdowanym w całej Polsce. W krajach europejskich równie częsta. Znana z Ameryki Północnej i Azji.
Beskid Żywiecki – DG 04, Góra Grojec k. Żywca, Wrzesień 2006
Wyżyna Przedborska - DE 59, Dobromierz k. Przedborza, Sierpień 2007
Wyżyna Krakowsko-Częstochowska DF 66, Babice k. Chrzanowa, Czerwiec 2009
Wyżyna Krakowsko-Częstochowska – DF26, Ogrodzieniec k. Zawiercia, Październik 2010
Wyżyna Śląska – DF33, Siemianowice Śląski, Lipiec 2013
Wyżyna Krakowsko-Częstochowska – DF25, Niegowonice k. Zawiercia, Sierpień 2018
Beskid Mały – DF 96, Koziniec k. Wadowic, Sierpień 2019
|
UWAGI
 Parafizy H.tulasnei
|
Hydnotrya tulasnei jest w niektórych krajach uznawana za gatunek jadalny. W podgórskich i górskich lasach świerkowych można spotkać gatunek siostrzany Hydnotrya bailii. Oba taksony różni układ zarodników w workach oraz partner mikoryzowy. Zarodniki w workach H. bailii są ułożone w jednym rzędzie, a gatunek mikoryzuje wyłącznie z Picea abies.
Polska nazwa gatunku to truflica kasztanowata.
|
